هدف های جزئی:

1- آشنایی با اجزا مختلف دستگاه گوارش.

2- آشنایی با كار هر قسمت از دستگاه گوارش.

3- آشنایی با لزوم عمل گوارش در بدن.

4- آشنایی با چگونگی گوارش غذا در بدن.

5- آشنایی با آنزیمهای مختلف دستگاه گوارش.

6- آشنایی با خصوصیات مهم آنزیمهای و نحوه كار آنها.

7- آشنایی با عمل جذب و چگونگی انجام آن توسط روده.

8- آشنایی با ساختمان پرزها و نحوه عمل آنها.

9- آشنایی با آزمایشهای مربوط به چگونگی گوارش، مواد قندی، چربی و پروتئین در دستگاه گوارش.

10- آشنایی با لوزالمعده و وظیفه آن در بدن.

11- آشنایی با كبد و وظایف آن در بدن.

12- آشنایی با موادی كه از طریق پرزها جذب خون می شوند.

هدفهای رفتاری:

1- اجزامختلف دستگاه گوارش را نام ببرند.

2- كار هرقسمت از دستگاه گوارش را بیان كنند.

3- لزوم انجام عمل گوارش در بدن را ذكر كنند.

4-چگونگی گوارش غذا در بدن را تفسیركنند.

5- آنزیم راتعریف كنند و چند مثال بزنند.

6- مهمترین خصوصیات آنزیم ها را بیان كنند.

7- جذب راتعریف كنند و چگونگی عمل جذب توسط روده را تفسیر كنند.

8- پرز راتعریف كنند وظیفه پرزها در دیواره روده را بگویند.

9- با انجام آزمایشی چگونگی گوارش مواد قندی، چربی و پروتئین را نشان دهند.

10- وظیفه لوزالمعده ( پانكراس) را در عمل گوارش بیان كنند.

11- كارهای مهم كبد را معرفی كنند.

12- نقش صفرا را در هضم غذا ذكر كنند.

13- موادیرا كه از راه پرزها جذب خون می شوند را نام ببرند.

14- مهمترین قسمت دستگاه گوارش را نام ببرند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

وسایل لازم:

1- كتاب درسی علوم تجربی پایه دوم راهنمایی

2- تخته وایت برد، ماژیك رنگهای مختلف ( تابلو، گچ رنگهای مختلف)

3- مولاژ(نیم تنه) انسان

4- شكل دستگاه گوارش انسان.

5-میكروسكوپ و اسلاید مربوط به پرزهای روده

6- دستگاه اورهد و طلق مخصوص آن

اقدامات قبلاز شروع درس:

سلام واحوالپرسی- اشاره به مناسبت مهم هفته- قرائت دعای فرج امام زمان(عج)- حضور و غیاب-بررسی تكا لیف و فعالیت های دانش آموزان كه خارج از كلاس انجام داده اند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ارزشیابی تشخیصی:

با طرح سؤالاتی نظیر سلول چیست؟ كار سلول در بدن را بگویید؟ تفاوت سلول گیاهی با سلول جانوری را توضیح دهید، بافت چیست؟ مثال بزنید؟ اندام چیست؟ مثال بزنید؟ دستگاه چیست؟مواد غذایی لازم برای بدن را نام ببرید؟غذای خوب چیست؟گروههای غذایی كه بدن به آنها نیاز دارند كدامند؟ آمادگی دانش آموزان را جهت تدریس درس جدید ارزیابی میكنیم.

ــــــــــــــ

فنون وایجاد انگیزش:

با طرح سؤالاتی از درس جدید زمینه شروع تدریس را در دانش آموزان فراهم كرده و با توجه به جمع بندی نظرات آنها مطلب تازه را شروع می كنیم.

سؤالات

دستگاه راتعریف كنید؟ دستگاه های مختلف بدن را نام ببرید؟ چرا غذا می خوریم؟ غذا چه كاری دربدن انجام می دهد؟ غذاباید در بدن به چه صورتی در آید تا قابل جذب باشد؟ عمل گوارش غذا توسط چه دستگاه یصورت می گیرد؟ كدام غذاها نیاز به گوارش دارند؟

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

رئوس مطالب:

قبل از شروع درس جدید از دانش آموزان خواسته می شود كه حداكثر مدت پنج دقیقه مطالب درس، مخصوصاًشكل های مربوط را مرور كنند در حین انجام این كار رئوس مطالب درس در تابلو نوشته میشود. در ضمن اصطلاحات مهم مربوط به مطلب در گوشه تابلو یادداشت می شود تا هنگام تدریس بیشتر مد نظر قرار گیرند.

1- لزوم گوارش2- ساختمان دستگاه گوارش3- عمل گوارش4- آنزیمها 5- جذب غذا 6- وظایف كبد.

ارائه درس جدید:

با توجه به اینكه درس از طریق روش پرسش و پاسخ تدریس می شود لذا سؤالات از طرف معلم طرح میشوند سپس گفته های دانش آموزان را جمع بندی كرده و در قالب جملات كوتاه و خلاصه شده در تابلو یادداشت كرده تا بهتر تفهیم گردد و به هدف مورد نظر رسید.

- لزوم انجام گوارش غذا در بدن را بگویید؟

از آنجاییكه هر ماده ای كه وارد بدن می شود باید محلول در آب باشد تا جذب بدن شود لذا از شش گروه ماده غذایی برای بدن كه در درس قبلی به آنها اشاره شده . موادی نظیر:آب،ویتامین هاو مواد معدنی نیازی به گوارش ندارند و باید به همان صورت وارد جریان خونشوند. اما مواد آلی شامل: قندها، پروتئین ها و چربی ها چون مولكولهای بزرگی دارند وبدن ما برای آنكه بتواند در سلولهای خود از این مواد استفاده كند ابتدا باید این مولكولها به مواد ساده تر و كوچكتری تبدیل شوند.

« این عمل توسط دستگاه گوارش صورت می گیرد.»

- ساختمان دستگاه گوارش از چه قسمتهایی تشكیل شده است؟

دهان، حلق،مری، معده، روده باریك، روده بزرگ.

- اجزا دهان را نام ببرید و وظیفه هر قسمت را بگویید؟

دندان ها:غذا به كمك دندان ها جویده می شود.

زبان: غذارا در دهان می چرخاند و به عمل بلع كمك می كند.

غده های بزاقی: با ترشح بزاق باعث ایجاد تغییر شیمیایی در غذا می شود.

- حلق كجای بدن قرار دارد و چه وظیفه ای دارد؟

حلق بعد ازدهان قرار دارد وظیفه آن هدایت كردن غذا به سوی مری و جلوگیری از ورود آن به نای.این محل چهار راهی است كه هنگام بلع سه راه بسته می شود فقط راه مری باز می ماند.

- مری چگون هغذا را به سمت پایین حركت می دهد؟

این قسمت غذا را به كمك ماهیچه های موجود در دیواره به سوی معده می فرستد ضمناً ماده مخاطی ترشح شده توسط غده های دیواره دستگاه گوارش باعث لغزیده شدن غذا می شود تا به راحتی در لوله مری حركت كند.

- اجزا معده را نام ببرید و وظیفه هر قسمت را بگویید؟

الف- دیواره ماهیچه ای: وظیفه آن به هم زدن غذا و مخلوط كردن آن با شیره گوارش.

ب- غده ترشحی: وظیفه آن ترشح هیدروكلریك اسید برای ضد عفونی كردن غذا.

ج- ماهیچه های حلقوی در ابتدا و انتها: وظیفه آنها ایجاد تغییر شیمیایی در غذا.

- اجزا روده را نام ببرید و كار هر قسمت را بگویید؟

1- دوازدهه:محل ورود ترشحات كبد و لوزالمعده

« كبد ولوزالمعده به هضم غذا كمك می كنند ولی جز دستگاه گوارش نیستند»

2- روده باریك: محل كامل شدن عملیات گوارش و جذب غذاهای مختلف.

3- روده بزرگ: محل جذب آب و املاح و نگهداری باكتریهای مفید و ویتامین ساز دفع مواد زایدگوارش.

- عمل گوارش  غذا در بدن چگونه صورت می گیرد؟

عمل گوارش با گوارش مكانیكی توسط داندان ها و فعالیت ماهیچه های معده شروع و سپس تحت تأثیرگوارش شیمیایی آنزیمها ادامه می یابد.

- آنزیم چیست؟ آنزیم ها چه خصوصیاتی دارند؟

آنزیمهاموادی هستند كه كار آنها كمك به انجام واكنش های شیمایی در عمل گوارش كه در قسمتهایمختلف دستگاه گوارش ترشح می شوند.

خصوصیات آنها هر كدام بر مواد خاصی تأثیر می گذارند جنس آنها پروتئین می باشد و در دمایی معادل دمای بدن به خوبی عمل می كنند.

« آنزیمهافقط باعث تسریع واكنش شیمایی می شوند و خودشان همچنان فعال باقی می مانند»

جذب چیست؟جذب غذا یعنی عبور كردن مواد غذایی از درون روده باریك و رسیدن آنها به درون رگهای خونی.

پرز چیست؟برجستگی های بزرگ و كوچك انگشت مانند دیواره داخلی روده را گویند.

- مهمترین كارهایی كه كبد در بدن انجام می دهد كدامند؟

1- ترشح صفرا: این ماده مواد چربی را به ذرات ریز تبدیل می كند تا آنزیمها بهتر روی آن اثركنند.

2- مقدارقند اضافی در بدن را به صورت گلیكوژن ذخیره می كند تا در موقع گرسنگی نیاز بدن راتأمین كنند.

3- اگرمقدار قند زیادتر از حد ذخیره باشد آن را به چربی تبدیل می كند.

« صفرا توسط گلبول های قرمز پیر و مرده ترشح می شود.»

- نقش لوزالمعده را در عمل گوارش توضیح دهید؟

الف- ترشح بیكربنات برای خنثی كردن اسید معده.

ب- ترشح آنزیمهای قوی برای تجزیه كردن پروتئین ها، چربی ها و قندها مركب.

تذكر: «صفرا آنزیم نیست فقط به هضم غذا كمك می كند.»

« پرزها سطح تماس غذا را با روده زیاد می كنند تا عمل جذب به خوبی صورت گیرد.»

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

فعالیتهای تكمیلی:

1- بررسی قسمتهایی مختلف دستگاه گوارش به كمك مولاژ( نیم تنه)

2- جمع بندی مطالب ارائه شده به كمك شكل مربوط به دستگاه گوارش.

3- توضیحات تكمیلی به كمك تصاویر و جدولی كه از طریق اورهد پخش می شود.

4- بررسی اسلاید های مربوط به پرزهای روده و معده به كمك میكروسكوپ.

5- روخوانی درس و توضیح مطالبی كه در حین درس به آنها اشاره نشده.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ارزشیابی پایانی- تعیین تكلیف:

- از چنددانش آموز خواسته می شود تا به كمك مولاژ و تصاویر مربوط به دستگاه گوارش آنچه رایاد گرفتن برای دانش آموزان شرح دهند.

- دستگاه گوارش انسان را با موجودات علف خوار مقایسه كرده و گزارش آن را به كلاس ارائه دهند.

- فعالیتهای مربوط به درس را بررسی كنند و نتیجه را به كلاس گزارش دهند.

منبع

نظرات شما عزیزان: